ΧΙΩΤΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ: ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1927

Είπα να γυρίσω ακόμα μερικά χρόνια πίσω, σε σχέση με την περίοδο μετά τον πόλεμο που έκανα τις προάλλες,  ψάχνοντας ακόμα πιο βαθειά στο Χιώτικο ποδόσφαιρο. Παλιότερη χρονιά που μπόρεσα να βρω κάπως ουσιαστικές  πληροφορίες ήταν το 1927, από τις Χιώτικες εφημερίδες της εποχής. Αν και κυκλοφορούσαν όπως είδα, οι εφημερίδες ποικίλης ύλης (κυρίως με πολιτική θεματογραφία) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΝΕΑ ΧΙΟΣ, ΠΑΓΧΙΑΚΗ και ΧΙΑΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ, περί ποδοσφαίρου βρήκα μερικά ουσιαστικά θέματα μόνο στην τελευταία.

Δυστυχώς οι εφημερίδες εκείνης της εποχής δεν ασχολούντο καθόλου με τον αθλητισμό. Καλώς ή κακώς εκτιμούσαν πως άλλα θέματα ήταν μόνιμα πιο ενδιαφέροντα. Εκτός του ποδοσφαίρου υπάρχουν επίσης αναφορές για στίβο, καθώς το 1927 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτοι αγώνες Αιγαίου. Πρωταγωνιστής αναφέρεται ο Παγχιακός, με τους Χιώτες αθλητές σε αυτούς τους αγώνες να καταλαμβάνουν πρωτιές και να γνωρίζουν διθυράμβους από τις εφημερίδες. Εξήραν την Χιώτικη καταγωγή των αθλητών που είχε ως φυσικό επακόλουθο τις πρωτιές.  

Εκείνα τα χρόνια διαπίστωσα επίσης πως κυκλοφορούσε στην Αθήνα και ένα 20σελιδο έγχρωμο εβδομαδιαίο περιοδικό που λεγόταν ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.  Το περιοδικό που ενημέρωνε για τα αθλητικά τεκταινόμενα στην Ελλάδα (από γυναικείο αθλητισμό έως πυγμαχία και κολύμβηση), είχε πρώτη κυκλοφορία στις 5 Μάιου το 1926. Για την κυκλοφορία του περιοδικού και στη Χίο, η ενημέρωση γίνεται στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στις 20 Οκτωβρίου 1926. Πάντως για να κυκλοφορεί το περιοδικό στη Χίο θα πει πως υπήρχε και το ανάλογο ενδιαφέρον, καθώς υπήρχε κόσμος που όπως είναι φυσικό διψούσε για τον αθλητισμό. Εδώ το πρώτο μνημειακό αυτό τεύχος που υπάρχει στην Βουλή των Ελλήνων αλλά και η μπροσούρα της Χιώτικης εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ που το διαφήμισε.

Από όσα γενικά συμπεραίνονται από τα άρθρα της εποχής, το Χιώτικο ποδόσφαιρο ουσιαστικά βρισκόταν τότε στα σπάργανα, με αθλητικές δραστηριότητες (ποδοσφαιρικοί αγώνες) κάπου το 1926. Υπάρχει πάντως μία γενικόλογη αναφορά που λέει πως γενικά αθλητικές δραστηριότητες υπήρξαν από το 1923.  Αυτή η πληροφορία υπάρχει στο απόσπασμα από την εφημερίδα ΧΙΑΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ στις 14 Μαΐου 1927.

Εδώ πληροφορούμεθα για τρεις ποδοσφαιρικές ομάδες, τον Παγχιακό, τον Λαίλαπα και την Μικρασιατική αλλά και ταυτόχρονα την είδηση περί Μικτή Χίου η οποία δεν έδωσε για κάποιο λόγο αγώνα με την Μυτιλήνη. Γίνεται επίσης αναφορά για προκήρυξη πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, το οποίο άγνωστο γιατί, είχε οικτρό τέλος. Η ουσία είναι, πως από το άρθρο βγαίνει το συμπέρασμα πως αυτή ήταν η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Προφανώς όλα τα άρθρα τα οποία σαφώς και αξίζει να διαβάσετε, είναι σε καθαρεύουσα πολλές φορές αρχαΐζουσα.

Πρώτη σοβαρή πληροφορία για ποδοσφαιρικό αγώνα βρίσκουμε στις 14 Ιουνίου 1927, χωρίς αυτό να σημαίνει πως κάπου δεν έχει ξεφύγει και παλαιότερη αναφορά. Παρά το ψάξιμο δεν βρέθηκε κάτι συγκεκριμένο παλαιότερα. Έχουμε λοιπόν τον αγώνα ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ – ΛΑΙΛΑΠΑΣ 1-0.

Πανέμορφη περιγραφή του αγώνα από τον αρθρογράφο Ξ.Ν. αγνώστων λοιπών στοιχείων, όπου μεταξύ άλλων μας πληροφορεί πως μόλις ο τερματοφύλακας της Μίκρας Ζεϊμπέκης απέκρουσε πέναλτι του Χαραλαμπίδη του Λάιλαπα, στο δεύτερο ημίχρονο, έγινε εισβολή φιλάθλων για να ασπαστούν το πορτιέρο. Ο διαιτητής Τσιροζίδης παρά τις προσπάθειες που έκανε να επιβάλει την τάξη δεν τα κατάφερε, με αποτέλεσμα να σφυρίξει τη λήξη του αγώνα. Ο αρθρογράφος αναφέρει τους διακριθέντες των ομάδων του αγώνα που παρακολούθησαν πάνω από 1000 θεατές.

Στις 18 Ιουνίου (Σάββατο) 1927 μαθαίνουμε ότι την επόμενη μέρα, που συμπίπτει με την ημέρα που έγιναν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του ΚΑΝΑΡΗ (σημαντικότατο γεγονός που καλύφθηκε εκτενέστατα από τις Χιακές εφημερίδες της εποχής), έρχεται για δεύτερη φορά ο ΠΑΛΛΕΣΒΙΑΚΟΣ για φιλικό με την ΜΙΚΡΑ. Ταυτόχρονα μαθαίνουμε και για την άφιξη της ΙΩΝΙΑΣ ΣΑΜΟΥ.

Τρεις μέρες  αργότερα αρχίζουν τα ρεπορτάζ των αγώνων. Η ΜΙΚΡΑ νικά την Μικτή ΑΡΕΩΣ (φαίνεται ήρθε και η ομάδα του Άρη Μυτιλήνης) και ΠΑΛΛΕΣΒΙΑΚΟΥ Μυτιλήνης 1-0. Ο αγώνας έγινε την ημέρα της τελετής του θεμελίου λίθου της ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ (στο σημερινό ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ Χίου). Έχουμε τις 11αδες των ομάδων, ακολουθεί πανέμορφη περιγραφή των φάσεων ενώ στο τέλος πληροφορούμεθα πως ο ΛΑΙΛΑΠΑΣ νίκησε την ΙΩΝΙΑ ΣΑΜΟΥ με 3-0.

Οι συγκεκριμένοι αγώνες πρέπει να θεωρήθηκαν μεγάλο γεγονός, λόγων των νικών των Χιώτικων ομάδων. Στις 21 Ιουνίου 1927 η εφημερίδα ΧΙΑΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ επανέρχεται με διθύραμβο για τις Χιώτικες ομάδες, σκληρή κριτική για την ΜΙΚΤΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ , αλλά και με  περαιτέρω πληροφορίες για τον αγώνα ΜΙΚΡΑ  - ΜΙΚΤΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ.

Οι Μυτιληνιοί κάποια στιγμή διαφώνησαν με τον Σαμιώτη διαιτητή Ζεϊμπέκη, με συνέπεια να αποχωρήσουν που είχε αποτέλεσμα ο διαιτητής να ανακηρύξει νικήτρια τη Μίκρα με 3-0. Πρόσθετη σημαντική πληροφορία, πως κάποτε το 1926  που είχε γίνει αγώνας με την Μίκρα, η Χιώτικη ομάδα έχασε με 8-0, οπότε αυτές οι δύο αναμετρήσεις θεωρήθηκαν ως ρεβάνς. Να συμπληρώσω πως αυτή την φορά για τον αγώνα ΛΑΙΛΑΠΑΣ - ΙΩΝΙΑ ΣΑΜΟΥ αναγράφει ως τελικό σκορ 3-1 και όχι 3-0 όπως πριν.

Ο επίλογος του άρθρου από τον ΓΙΑΝΝΗ ΔΟΥΚΑ καταλήγει «Η Χίος δύνανται να καυχάται δια τα παιδιά της, αυτά που αυτοδίδακτα και χωρίς σχεδόν υποστήριξην, ωδηγήθησαν και ανεδείχθησαν εκεί που έπρεπε να ωδηγηθούν και να αναδειχθούν». 

Για τα συγκεκριμένα ματς υπάρχει ακόμα ένα δημοσίευμα στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στις 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 1927 όπου περιπλέκει κάπως τα πράγματα ίσως λόγω άγνοιας με τα ποδοσφαιρικά. Αντί για Μίκρα και Λαίλαπα, μας αναφέρει πως η ΜΙΚΤΗ ΧΙΟΥ έδωσε αυτούς τους αγώνες. Εδώ μας λέει πως η ΜΙΚΤΗ νίκησε με 2-0,  αν και όπως λέει το ένα γκολ αμφισβητείτε, ενώ κέρδισε την ποδοσφαιρική ομάδα της Σάμου με 3-0.  

Πάντως και εδώ έχουμε το αίσθημα ότι πήραμε το αίμα μας πίσω καθώς ο αρθρογράφος αναφέρει «Εν εύγε εις τα ακούραστα στα παιδιά μας που ξέπλυναν την ήττα που έπαθαν από τους Μυτιληνιούς τον περασμένον χρόνον». 

Προφανώς μην νομίζει κανείς ότι τότε υπήρχε προπονητής ή τυχών υποδομές και ανέσεις. Καταλαβαίνεται ότι η κατάσταση ήταν ουσιαστικά πρωτόγονη ποδοσφαιρικά, σε σχέση με τα σωματεία της Αθήνας για παράδειγμα που ήταν σε κάπως καλύτερη κατάσταση. Ηλίου φαεινότερο πως το Χιώτικο ποδόσφαιρο ξεκίνησε με  μερικούς πραγματικά ανδρείους ποδοσφαιριστές, να προσπαθούν να κάνουν το μεράκι τους υπό παντελώς αντίξοες συνθήκες, χωρίς προφανώς να αξιώνουν απολύτως τίποτα. Θα μου πείτε άλλες εποχές και άλλες ανάγκες. Θα έλεγα όμως πως έτσι όπως πάνε τα πράγματα στην πατρίδα μας, μην αποκλείεται να γυρίσουμε αναγκαστικά σε αυτές τις εποχές. Οπότε σίγουρα θα αλλάξουν και οι σημερινές νοοτροπίες.   

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΑΠΤΑΚΗΣ